ممیز فارسی
متأسفانه خیلی‌ها از جمله کسایی که کارشون ویرایش مطالب فارسی هست چیز زیادی از ممیز فارسی نمی‌دونن. ممیز فارسی ٫ هست نه /. مهم‌ترین کاربردش هم توی سایت‌های خبرگزاری هست. حتماً دیدین که مثلاً اگه خبری در مورد زلزله می‌گن آدم نمی‌دونه که زلزله‌ی ۳٫۷ اومده یا ۷٫۳. علتش این هست که چون از ممیز انگلیسی استفاده می‌کنن، ممکن هست که برعکس نشون داده بشه.
به نظرم یکی از دلایل گم‌نام بودن ممیز فارسی این هستش که اکثر فونتهای قدیمی و معروفی که ایرانی‌ها استفاده می‌کنن این کاراکتر رو پشتیبانی نمی‌کنن. مثل فونت B Nazanin. به جای این فونتهای قدیمی که به نظرم باید کنار گذاشته بشن، بهتره که از فونتهای جدید‌تری مثل فونتهای فارسی وب یا وزیر استفاده کرد که ممیز فارسی رو دارن. این پست فونتهای فارسی دیگه‌ای رو هم معرفی کرده که البته همه رو من امتحان نکردم که ببینم آیا ممیز فارسی دارن یا نه. بهتره که اول یه توضیحی بدم که اصلاً یعنی چی که فونت یه کاراکتر رو پشتیبانی می‌کنه یا نه
چیدمان صفحه‌کلید
ما به سیستم عامل می‌گیم که چه چیدمانی رو استفاده کنه. معمولاً توی سیستم‌عامل ویندوز با فشردن ALT + SHIFT می‌شه چیدمان رو به فارسی یا زبون دیگه‌ای تغییر داد. به بیان دقیق‌تر چیدمان صفحه‌کلید تعیین می‌کنه که اون زبون چه کاراکترهایی داره و چه کلیدی از صفحه‌کلید باید فشرده بشه که اون کاراکتر تولید بشه. از اونجایی که همه چیز توی کامپیوتر به صورت عدد تعریف می‌شه، چیدمان صفحه‌کلید تعیین می‌کنه که با فشار کلید M چه عددی باید تولید بشه. حالا این وظیفه‌ی فونت هست که اون عدد رو به صورت کاراکتر مورد نظر نشون بده. به عنوان مثال اگه توی لینوکس، صفحه‌کلید رو فارسی انتخاب بکنید و کلید M رو فشار بدید، سیستم‌عامل از طریق چیدمان صفحه‌کلید می‌دونه که عدد ۱۶۶۲ که حرف «پ» هست رو فشار دادید. حالا توی ویندوز ممکنه نیاز باشه که کلید دیگه‌ای رو فشار بدین که کاراکتر «پ» نمایش داده بشه. علت این اختلاف این هست که نسخه‌های قدیمی ویندوز از صفحه‌کلید استاندارد فارسی پشتیبانی نمی‌کردن
صفحه کلید استاندارد ملی ایران
با نام ایزیری ۹۱۴۷ در سال ۱۳۸۶ تصویب شد. توزیع‌های گنو/لینوکس از این استاندارد استفاده می‌کنن. متأسفانه ویندوز به طور کامل این استاندارد رو رعایت نمی‌کنه ولی با نصب یه برنامه می‌شه این مشکل رو حل کرد. برای اطلاعات بیش‌تر این مقاله‌ی سایت ویکی‌پدیا رو بخونید.
سیستم عامل‌هایی که این استاندارد رو رعایت می‌کنن یا ویندوز با نصب برنامه‌ی بالا، این ویژگی رو دارن که وقتی صفحه کلید فارسی هست اعداد رو فارسی می‌شه تایپ کرد (۰۱۲۳۴۵۶۷۸۹) نه انگلیسی و نه حتی عربی. راحت می‌شه نیم‌فاصله رو تایپ کرد و… که اینجا کامل توضیح داده شده. خیلی از فونتهای قدیمی این ایراد رو دارن که دستکاری شدن. چون ویندوز صفحه‌کلید فارسی رو پشتیبانی نمی‌کرده و به جاش صفحه‌کلید عربی بوده، با دستکاری فونت ظاهر کاراکتر عربی رو اصلاح کردن مثل حرف «ي» (شبیه «ی» فارسی هست ولی زیرش دوتا نقطه داره). کد «ي» عربی ۱۶۱۰ هست و کد «ی» فارسی ۱۷۴۰ که از دید کامپیوتر متفاوت هستن. ولی توی فونتهای قدیمی این دو کاراکتر متفاوت به صورت «ی» فارسی نمایش داده می‌شه.
تبدیل کدها به گلیف
توی برنامه‌ای که داریم فارسی تایپ می‌کنیم براش یه فونت انتخاب کردیم. کار این فونت این هست که مثلاً عدد ۱۱۶۲ رو به صورت «پ» نمایش بده. کد ممیز فارسی ۱۶۴۳ هست که اگه چیدمان صفحه کلید استاندارد ملی رو داشته باشین با تایپ SHIFT + 3 می‌تونید تایپش کنید. اگه فونت براش گلیف درست رو داشته باشه باید به صورت ٫ نمایش بده نه شبیه به «ر» فارسی (حرف اول روان) یا یه حرف دیگه. چیزی که فونتهای سری B مثل B Nazain توانایی انجامش رو ندارن. یه برنامه‌ی معروف به اسم FontForge هست که باهاش می‌شه یه فونت رو باز کرد و دید که به هر کد چه گلیفی نسبت می‌ده. حتی می‌شه فونت رو ویرایش کرد و گلیف رو تغییر داد.
محاسبات فارسی
یکی از سایت‌های خیلی خوب در زمینه‌ی پاسداری از زبان فارسی توی محیط دیجیتال Persian Computing هست که مطالب خیلی جالبی داره. توصیه می‌کنم حتماً ازش دیدن کنید.
